Özet: Komorbiditeleri bulunan hastaların
komplikasyonsuz olarak opere edilip edilemeyeceği cerrahlar için önemli bir uğraş
konusudur. Bu paylaşımda komplikasyon riskinin öngörülmesini ve hasta ve/veya hasta yakınları
ile paylaşılmasını kolaylaştıran American College of Surgeons tarafından
geliştirilen bir internet uygulaması tanıtılmıştır.
Ana metin
Tüm solid tümörlerin yaklaşık olarak 2/3’ü 65 yasın üzerindeki hastalarda görülmekte
olup, bu durum tüm kanser ölümlerinin %70’ine karşılık gelmektedir.(1) Yaşlı hastalara yaklaşım genç hastalardan
farklı olup, hastanın komplikasyonsuz olarak opere edilip edilememeği cerrahlar
için önemli bir uğraş konusudur. Cerrahlar çoğu zaman hastanın
komorbiditelerini subjektif olarak değerlendirdikten sonra sağduyularıyla karar
verirler.
Cerrahların bu konudaki en önemli yol göstericilerinden biri de; anestezi değerlendirmesidir.
Ancak Anestezi değerlendirmesi genel olarak dâhili problemlerle ilgili öngörülerde
bulunmasına karşın cerrahi komplikasyonların da; dahil edildiği genel bir bakış açısı
sağlamaz. Günümüz dünyasında bu amaçla daha sofistike araçların kullanılması
gerekmektedir.
Genel olarak bu amaçla kullanılan pek çok araç olup; hastanın yaşı, vücut
kitle indeksi, ASA skoru, ECOG skoru, Charlson Komorbidite Indeksi ve Modifiye Frailtite
Indeksi bunlardan bazılarıdır. Bunların her birinin kendisine özgü eksiklikleri
olup, hiçbirisi perioperatif komplikasyonları öngörmede yeterli değildir. Bu
konudaki mükemmeliyet arayışları sürmektedir.
Cerrahi komplikasyonlar hem hastalara yarattığı morbidite ve mortalite
riski; hem de sağlık sistemi için getirdiği ilave yükten dolayı, tüm dünyada yoğun
olarak çalışılan konuların başında gelmektedir. Bu konudaki değerli çabalardan birisi
de; National Surgical Quality Improvement Program (NSQIP)’dır. Bu program
American College of Surgeons tarafından; cerrahi komplikasyonların prevelansını
belirlemek, altta yatan risk faktörlerini anlamak ve bu konuda yeni politikalar
geliştirmek amacıyla oluşturulmuştur. Toplam 71 adet parametrenin
degerlendirildigi ve kurumların hasta verilerini girerek katkıda bulundukları
veri tabanı, bugüne kadar kadar pek çok branşta, sayısız operasyon konusunda çarpıcı
bilgiler sağlamış ve Üroloji disiplini dışında da; pek çok bilimsel makaleye
kaynak teşkil etmiştir. (2, 3)
QUIRP’in ortaya koyduğu belki de; en önemli fayda, operasyonlara
spesifik komplikasyon oranlarını internet ortamında, yine hastaya özel olarak
ortaya koymasıdır. Bunun için oluşturulan programın uygulanması son derece
kolay olup, sıklıkla kullandığımız CAPRA skoruna veya MSKKC’in geliştirdiği prostat
kanseri öngörü modellerine benzemektedir. Böylece, hasta
ve/veya hasta yakınlarını, sürece dâhil etmek daha kolay ve objektif olmaktadır. Bunun yanında
Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’dan 700 adet farklı seviyede kurumun verisini topladığı için;
mükemmeliyet merkezleri yerine Ürolog’ların günlük pratiklerini yansıtmaktadır.
Bu uygulamaya https://riskcalculator.facs.org/RiskCalculator/
adresinden ulaşılabilir.
Programın basamakları şu şekildedir.
Resim 1: Programın açılış sayfası. Burada iki adet
onay kutucuğu bulunmakta. İleri butonu ile bir sonraki basamağa geçilmekte.
Resim 2: Bu sayfaya yapılacak operasyon
girilmekte. Yapılacak operasyon genel olarak İngilizce olarak yazılmalı. Ardından
örneğin “cystectomy” ile ilişkili tüm operasyon kodları çakmakta. Bunun gibi “nephrectomy”
veya “prostatectomy” de yazılabilir. Aynı anda iki operasyon da girilebilir. Örneğin
radical prostatectomy + herniorrhaphy gibi.
Resim 4: Yaşanma ihtimali bulunan problemlerin listelenmiş
hali. Örneğin radikal sistektomi ve ileal loop adayı olan örnek sanal bir
hastada herhangi bir komplikasyon gelişme ihtimali %41.1, cerrahi komplikasyon gelişme
ihtimali %35.5 olarak saptanmıştır.
Resim 5: Son sayfada da; elde edilen veriler PDF
olarak hastanın adi da yazılarak alınabilmekte veya e-posta olarak hastaya veya
kendi adresinize gönderilebilmektedir.
Ancak bu programın da eksikleri de bulunmaktadir. Bunlardan birisi bu veri tabanının
operasyondan sonraki 1 ayı kapsamasıdır. Hâlbuki komplikasyonların %45’i
operasyonun ikinci ve üçüncü aylarında ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, bu
uygulama kullanılırken bu konu akılda bulundurulmalıdır.
Referanslar
